TEMAT 1: TOWARZYSZE PODRÓŻY (na podst. Łk 24, 13-32)

Jedna jest droga i jest nią Jezus Chrystus (por. J 14, 6). Każdy kto idzie tą drogą, jest towarzyszem drogi dla innych uczniów Chrystusa. Warto zapraszać ludzi, by zdecydowali się iść tą drogą. Potrzebny jest czas (spędzony na wspólnym wędrowaniu), by móc lepiej poznać Chrystusa, by móc przekonać się do tego, co o Nim mówią Pisma, by zbliżyć się do Niego i rozpoznać Go przy „łamaniu chleba”, wreszcie by w ten sposób poznać Chrystusowy Kościół. Nie każda droga prowadzi do Ojca, ale każdy, jest zaproszony na tą drogę, którą wskazał Jezus Chrystus. Wejście na nią i trzymanie się jej wiąże się wszakże z podjęciem osobistej decyzji, a - co należy przypomnieć - nawet jej brak, jest już jakimś rodzajem decyzji.

TEMAT 1: TOWARZYSZE PODRÓŻY (na podst. Łk 24, 13-32)

Towarzyszami podróży drogą wiary mogą być wszyscy ludzie - każdy jest zaproszony. Ostatecznie odpowiedź na pytanie kto jest (a nie tylko "może być") towarzyszem podróży dają obiektywne przesłanki. Owi towarzysze:
- to osoby, które słuchają słowa Bożego, podanego m.in. przez proroków, że Jezus jest Synem Bożym, Mesjaszem;
- w konsekwencji pragną żyć w łasce uświęcającej;
- odkrywając wiarę dzięki słowu Bożemu i sakramentom otrzymywanym w Kościele, pragną też ten Kościół budować (choćby modląc się i formując we wspólnotach).

Można powiedzieć, że gdy brakuje poszczególnych aspektów, człowiek oddala się od Jezusa i Jego uczniów, a w ten sposób od drogi zbawienia.

TEMAT 2: SŁUCHANIE (na podst. Mk 7, 31-37)

Słuchać należy Boga i Jemu trzeba być Mu posłusznym. Nie oznacza to jednak zamknięcia się na ludzi, także takich, którzy od Boga się oddalili. Sam Jezus rozmawiał z różnymi ludźmi! Jednakże „bardziej należy słuchać Boga niż ludzi” (por. Dz 5, 29).

Słuchaniu sprzyjają relacje. Trudno oczekiwać, że ktoś poświęcając wiele czasu wysłucha z uwagą tych, którzy nie chcą być w relacji (i mówić językiem relacji), a tylko skandować propagandowe hasła, czy wylewać swoje żale. Tym bardziej nasze wspólnoty powinny być otwarte i nie zamykać się na nowe osoby, ale włączać je w świat wewnętrznych kościelnych relacji. Trzeba też zadbać o komunikację między różnymi grupami w Kościele.

Warto zwrócić uwagę na szczególny rodzaj głuchoty: głuchotę ochrzczonych na głos Pana, który mówi „Bierzcie i jedzcie to jest Ciało moje” (Mt, 26,26; Mk 14, 22), „Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie” (J 6, 53). Właśnie w deficytach życia sakramentalnego tak wielu katolików widać brak tego podstawowego słuchania - słuchania Boga. Z tego braku wynika też głuchota (i ślepota) na grzech i oswojenie się z nim. 

TEMAT 2: SŁUCHANIE (na podst. Mk 7, 31-37)

Kościół w pierwszej kolejności powinien słuchać Boga, czemu sprzyja osobiste spotkanie z Jezusem. Potrzebujemy wsłuchania w słowo Boże i wybawienia z głuchoty, którą powodują: grzeszność, wielomówstwo, światowy zgiełk i szum, a także brak miłości, wrażliwości oraz niechęć do  zaangażowania w życie Kościoła.

Słuchanie Boga otwiera także na słuchanie drugiego człowieka. Dlatego do pilnych kwestii należy usunięcie przeszkód w komunikacji między hierarchią i pozostałymi członkami Kościoła. Duch Święty może przemawiać przez każdego, każdy powinien być wysłuchany, mieć szansę się wypowiedzieć. Nie każdy jednak został obarczony zadaniem rozeznawania co pochodzi od Ducha Świętego - to zadanie pasterzy Kościoła i zań odpowiedzialnych (czyli także świeckich liderów). Każdy w Kościele jest równy (co do godności), ale nie każdy ponosi równą odpowiedzialność za Kościół i nie każdy dźwiga w równym stopniu brzemię troski o Kościół i rozeznawanie Bożych natchnień. 

Warto wsłuchiwać się w kulturowy i społeczny kontekst naszego świata, poprzez rozmowy w środowiskach, w których funkcjonujemy, aby lepiej wypełniać zadanie dzielenia się słowem Bożym i naszą wiarą.

TEMAT 3: ZABIERANIE GŁOSU (na podst. Dz 5, 43-42)

Podstawowymi kryteriami w kwestii zabierania głosu w Kościele i na tematy związane z jego życiem są: łączność z Chrystusem (łaska uświęcająca) i ze wspólnotą Jego uczniów (faktyczne podjęcie formacji, zadań, odpowiedzialności, posług, itp. w Kościele). Przekaz powinien być szczery i motywowany miłością (do Chrystusa, Kościoła oraz osób spoza wspólnoty wiary). Ogromne znaczenie ma życie wiarą: nierozgraniczanie spraw wiary i codzienności. W homiliach potrzeba odniesień egzystencjalnych, aby prawdy wiary i moralności osadzić w doświadczeniu wiernych. W świadectwie pośród niepraktykujących ochrzczonych lub zadeklarowanych ateistów ważne jest ukazanie osobistego doświadczenia relacji z Jezusem. Wszystkim potrzeba wsparcia poprzez rzetelną formację intelektualną, ponieważ często subiektywne doświadczenie religijne wierzących musi mierzyć się z wątpliwościami ludzi, którzy nie posiadając takowego doświadczenia, poruszają się w sferze uogólnionych rozważań, sprowadzając wiarę do pewnego rodzaju systemu filozoficznego lub kulturowego artefaktu.

O tym, że taki styl komunikacji jest obecny wewnątrz wspólnoty kościelnej można się przekonać dopiero wtedy kiedy uczestniczy się w jej życiu (w różnego rodzaju wydarzeniach, czy regularnych spotkaniach danego zespołu duszpasterskiego, wspólnej modlitwie, adoracji, pielgrzymowaniu, dziełach miłosierdzia etc.). Gdy poszczególne osoby faktycznie tworzą wspólnotę, mogą otworzyć się w niej zarówno na mówienie jak i słuchanie - czują się swobodnie, bezpiecznie. Podobnie wspólnota: zna ich, ich intencje, stan więzi z Chrystusem i dzięki temu może rozeznać propozycje, które podnoszą. 

Dopiero przyjmując taką wewnętrzną perspektywę, można się też przekonać się o pewnych różnicach istniejących między członkami wspólnot kościelnych oraz o tym, jak są przezwyciężane.

TEMAT 3: ZABIERANIE GŁOSU (na podst. Dz 5, 34-42)

Mimo, że żyjemy w kraju określanym jako "katolicki" coraz częściej napotykamy trudności w wypowiadaniu się językiem wiary. Jest on niezrozumiały dla coraz większej ilości Polaków, także tych którzy - przynajmniej formalnie - przynależą do społeczności Kościoła katolickiego. 

Pilną potrzebą wydaje się komunikowanie swojej wiary świadectwem życia, życiem w prawdzie, otwartością i autentyzmem, radykalnym naśladowaniem Jezusa. Nie chodzi tu o nachalność wobec innych, ale jasność przekazu, której sprzyja odwaga i nazywanie rzeczy po imieniu (np. w kwestii obrażania uczuć religijnych). Dla tej ostatniej kwestii - "nazywania rzeczy po imieniu" - bardzo ważna jest formacja filozoficzna i intelektualna, z uwagi na galopujące zjawisko redefiniowania podstawowych pojęć.

TEMAT 4: CELEBRACJA (na podst.Łk 4, 16-22)

Wielkość zgromadzenia liturgicznego ma znaczenie psychologiczne - im więcej osób gromadzi się na sprawowanie liturgii oraz im więcej jest zaangażowanych w pełnienie posług/funkcji, tym bardziej przekonujące jest doświadczenie wspólnoty. Niemniej najważniejsze jest samo podążanie wspólną drogą niezależnie od ilości zgromadzonych. To doświadczenie rodzi się z faktu słuchania tego samego słowa Bożego oraz jego wyjaśniania podawanego przez duchownego (homilii). Wielką wartością okazuje się też możliwość podzielenia się z innymi słuchającymi słowa Bożego tym, jak rezonuje ono w sercu poszczególnych osób. Ogromne znaczenie ma także należyte (od strony technicznej) spełnienia funkcji lektora oraz przygotowanie do posług liturgicznych (w ogóle). Z dobrze przeżywanego spotkania ze słowem Bożym powinna rodzić się modlitwa - nasza odpowiedź - zarówno osobista jak i wspólnotowa.

TEMAT 4: CELEBRACJA (na podst. Łk 4, 16-22)

Zjednoczeni w Chrystusie, z Chrystusem i przez Chrystusa gromadzimy się we wspólnocie. Dla pełnego jej doświadczenia istotne są też osobiste relacje z innymi - należy o nie dbać i aktywnie je budować.

Zgromadzenie liturgiczne to wspólnota zebrana w Imię Pana, która razem uczestniczy w Jego Liturgii: poprzez słuchanie Słowa Bożego oraz posługę liturgiczną (np. czytanie, śpiew). Jest to droga uświęcenia wspólnoty jako całości oraz każdego z jej członków (osobiście). Zarówno formacja liturgiczna jak i włączanie szerokiego grona w pełnienie funkcji liturgicznych (także lektora i akolity) umacnia doświadczenie wspólnoty, która razem zmierza ku pełni życia z Bogiem i przez Niego jest prowadzona.

Dobremu przeżyciu liturgii sprzyja przygotowanie do niej przez czyny miłosierdzia, modlitwę, rozważanie i dzielenie się słowem Bożym.

TEMAT 5: WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚĆ W MISJI (na podst. Łk 10, 1-10)

Każdy ochrzczony jest na mocy pierwszego i najważniejszego sakramentu powołany do głoszenia Ewangelii, poprzez dawanie świadectwa Prawdzie - Jezusowi Chrystusowi i Jego nauczaniu. Wspólnota wspiera zaangażowanych w służbę Kościołowi poprzez: modlitwę, animowanie działalności ewangelizacyjnej i duszpasterskiej na różnych szczeblach organizacyjnych oraz poprzez wkład materialny.

Rozeznanie szczególnego powołania do uczestnictwa w misji powinno dokonywać się najpierw w sumieniu poszczególnych osób, zawsze oświeconych przez łaskę (będących w stanie łaski uświęcającej) i słowo Boże głoszone i przekazywane w Kościele. Kolejnym etapem jest rozeznawanie poprzez Kościół (np. przez odpowiedzialnych za kwestie powołań i formacji, którzy zasięgają opinii znających kandydata do posługi, misji, czy święceń).

TEMAT 5: WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚĆ W MISJI (na podst. Łk 10, 1-10)

Powszechny udział w misji wynika z przyjętego sakramentu Chrztu świętego, przez który każdy ochrzczony otrzymał zadania wynikające z kapłańskiej, prorockiej i królewskiej misji Kościoła, którego stał się członkiem. Ochrzczeni realizują to w ramach życiowego powołania przez modlitwę, przekazywanie wiary życiem i słowem oraz służbę.

Wspólnota musi wspierać tych, którzy w sposób wyłączny poświęcają się służbie Kościoła i ewangelizacji. Powinna to czynić swoją modlitwą i w sposób materialny.

Należy przyznać, że tradycje synodalne są niemal nierozpoznawalne w procesie rozeznawania dotyczącego uczestnictwa w misji. Może to wynikać z faktu, że nie posługujemy się w sposób powszechny terminologią nawiązującą do synodalności i nie łączymy z nią znanych nam modeli czy struktur obecnych w życiu Kościoła. Wszakże np. ścieżka formacyjna kandydata do święceń posiada cechy, które można by uznać za przejawy synodalności.

TEMAT 6: PROWADZENIE DIALOGU W KOŚCIELE I SPOŁECZEŃSTWIE (na podst. J 3, 1-18)

Dialog w łonie Kościoła prowadzony jest w różnych przejawach jego codziennego życia i działania. Duszpasterstwo (działalność grup parafialnych, wizyta duszpasterska), sprawowanie sakramentów i przygotowanie do nich, katechizacja i prowadzenie parafii - to wszystko przestrzenie ciągłego kontaktu między członkami wspólnoty i realna szansa na ustawiczny dialog. W środowisku bliskich relacji, bezpośrednich i osobistych łatwiej jest wypracowywać adekwatne środki rozwiązywania pojawiających się konfliktów.

W dialogu ze światem Kościół bierze udział zarówno poprzez swoich pasterzy i delegatów - na szczeblu oficjalnym, jak i przez każdego ze swych członków w ramach kontaktów nieformalnych.

TEMAT 6: PROWADZENIE DIALOGU W KOŚCIELE I SPOŁECZEŃSTWIE (na podst. J 3, 1-18)

Niektórzy nie rozpoznają dialogu prowadzonego w wewnątrz Kościoła - temu stanowi rzeczy trzeba zaradzić. Źródłem takiego odbioru sytuacji może być niepełna perspektywa (ujęcie subiektywne), jak i niedostatecznie rozwinięta kultura dialogu i współpracy (ujęcie obiektywne). Można jednak wskazać konkretne przestrzenie, w których dochodzi do współpracy wewnątrzkościelnej. Przede wszystkim dokonuje się to w żywych wspólnotach wiary (chodzi o różne struktury, zarówno parafie jak i zrzeszenia/grupy apostolskie i modlitewne), które świadomie realizują potrójną misję Kościoła: uświęcenie-świadectwo-troska. Podejmując rozmaite dzieła modlitewno-liturgiczne, formacyjne, ewangelizacyjne i dobroczynne w naturalny sposób angażują swoich członków do dialogu i współpracy.

Kościół podejmuje także dialog ad extra (na zewnątrz): ze światem. Czyni to przez publiczne wyznanie wiary (obecność w przestrzeni świeckiej ludzi wiary, którzy według tejże wiary żyją, uwielbiają Boga, podejmują działalność misyjną). Oczywiście szczególną rolę mają tutaj do spełnienia pasterze Kościoła, a przede wszystkim papież. Rozważany fragment Ewangelii wg św. Jana jest wspaniałym modelem dialogu Kościoła z tymi, którzy są poza nim. Ukazuje on pełne zaangażowania, osobiste spotkanie z Innym, przy zachowaniu całkowitej świadomości skarbu Objawienia, który się posiada.

TEMAT 7: DIALOG Z INNYMI WSPÓLNOTAMI CHRZEŚCIJAŃSKIMI (na podst. Dz 10, 34-43)

W naszych realiach mamy niewielkie doświadczenie spotkania z przedstawicielami innych denominacji chrześcijańskich. Jeśli jakieś się już zdarzają, to stanowią okazję do zainteresowania się szczególnymi aspektami doktryny własnego Kościoła. Ostatecznie bowiem poznanie różnic wcale nie musi być okazją do budowania murów, ale lepszego rozpoznania własnej tożsamości.

TEMAT 7: DIALOG Z INNYMI WSPÓLNOTAMI CHRZEŚCIJAŃSKIMI (na podst. Dz 10, 34-43)

W spotkaniach między katolikami a chrześcijanami innych wyznań, problemem mogą być uprzedzenia i negatywne emocje. Uciążliwe są w szczególności:
- poczucie dyskomfortu wywołane przez postawę prozelityzmu ze strony partnera dialogu;
- zawstydzenie wynikające ze słabego rozumienia prawd wiary wyznawanych we własnych Kościele;
- niepokój sumienia o to, czy nie przekracza się (nieświadomie) zasad swojego wyznania;
- przykrość doznana przez pozbawiony wrażliwości i zrozumienia sposób wyrażania się partnera dialogu o naszym własnym wyznaniu.
Trzeba uświadomić sobie, że doświadczać tego mogą wszystkie strony dialogu.

Należy wszakże odróżnić ekumenizm doktrynalny od ekumenizmu duchowego. Dialog doktrynalny wymagający eksperckiej wiedzy i kościelnego autorytetu należy pozostawić pasterzom Kościoła i teologom. Każdy jednak może budować jedność między chrześcijanami poprzez braterskie kontakty, otwartość, rozmowę, wzajemną modlitwę, itp. (ekumenizm duchowy). Co więcej, możemy też modlić się wspólnie: tekstami Pisma Świętego, pieśniami, które wyrażają naszą wspólną wiarę, a przede wszystkim modlitwą "Ojcze nasz...". Trzeba pamiętać o tym co nas łączy, a zawsze (mimo największych różnic) będą to: osoba Jezusa Chrystusa ("On jest Panem wszystkich") i wiara przekazana przez Apostołów - świadków "wszystkiego, co [Chrystus] zdziałał w ziemi żydowskiej i w Jerozolimie" oraz Jego zwycięstwa nad śmiercią (por. Dz 10, 36, 39-41).

Modlitwom Maryi - Matki Kościoła, która niczym rajski kwiat zakwitła na drzewie ludzkości, wydając ze swego dziewiczego łona upragniony przez wszystkich Owoc, Jezusa Chrystusa, naszego Pana i Zbawiciela, polecamy sprawę jedności chrześcijan. 

TEMAT 8: Władza i uczestnictwo (na podst. Mt 20, 20-23)

Władza w naszym Kościele (rozumiana zgodnie z nauką Chrystusa, jako służba) jest sprawowana hierarchicznie, poprzez pasterzy. Jednak wszyscy członkowie wspólnoty powinni mieć chęć i możliwość wzięcia udziału w jej sprawowaniu (na różnych stopniach zaangażowania i odpowiedzialności). Władza jest bowiem w Kościele odpowiedzialnością za wspólnotę, a jako taka nie może być sprawowana (wykonywana) jednoosobowo - nikt nie podoła takiemu zadaniu w pojedynkę (por. Wj 18, 17-23). Oczywiście stwierdziwszy powyższe należy przypomnieć, że są decyzje, których podjęcie musi być zarezerwowane dla pasterza (jednostki, której powierzono odpowiedzialność). Osoby realnie żyjące życiem wspólnoty w naturalny sposób podejmują współodpowiedzialność za grupę. 

TEMAT 8: WŁADZA I UCZESTNICTWO (NA PODST. Mt 20, 20-23)

Władza w Kościele nie powinna kojarzyć się z zimną instytucjonalnością, ale raczej odpowiedzialnością, w której udział mają -  w różnym zakresie - wszystkie członki Ciała Chrystusowego. Tak rozumiane współdzielenie odpowiedzialności nie stanie się okazją do fałszywego postulatu zrównania wszystkich we władzy rządzenia, ale do podkreślenia konieczności zaangażowania w życie wspólnoty. Nie można bowiem otrzymać odpowiedzialności za taki czy inny przejaw życia i funkcjonowania Kościoła, jeśli się nie jest zaangażowanym w to, czym on żyje.

Branie na siebie odpowiedzialności za animowanie życia modlitewnego (np. organizowanie adoracji, prowadzenie Drogi Krzyżowej), podejmowanie funkcji liturgicznych (np. lektora, psałterzysty), zaangażowanie w działania charytatywno-opiekuńcze prowadzone przez Kościół, zgłaszanie inicjatyw i sugestii proboszczowi parafii, wysiłek (fizyczny i finansowy) podejmowany na rzecz materialnego wzrostu parafii i wiele innych... są przestrzeniami otwartymi na wchodzenie w podstawowe formy odpowiedzialności za życie Kościoła.  W ten sposób Kościół - Boża Budowla z żywych kamieni, będzie wzrastał. W ten sam sposób, każdy członek  Kościoła - Ciała Chrystusowego, będzie spełniał sobie właściwą funkcję w służbie całości i jedności.

Aby postulat ten osadzić na właściwym fundamencie, potrzeba zarówno osobistego uświęcenia przez trwanie w łasce uświęcającej i nauce Kościoła (por. Dz 2, 42) jak i budowania braterskich relacji, które przystoją rodzinie dzieci Bożych.

TEMAT 9: Rozeznawanie i podejmowanie decyzji (na podst. Dz 1, 15-26)

We wspólnotach, które są świadome swojej tożsamości kościelnej, w sposób prosty i naturalny dochodzi do sytuacji, w której rozeznawanie staje się wspólne, a konsultacje angażujące całość wspólnoty, stają się punktem odniesienia (radą, wskazówką) dla podejmujących decyzję odpowiedzialnych (w tym hierarchów). Proste i codzienne w życiu wspólnot zadanie sobie pytań: co i jak będziemy dalej robić, jakiego rodzaju formacji potrzebujemy, w co możemy się zaangażować, itp. jest początkiem takiego rozeznawania. U jego końca staje oczywiście decyzja odpowiedzialnego za daną wspólnotę, czy dany obszar jej życia. Aktualnym przykładem zaczerpniętym z naszych (DM SKAŁA) doświadczeń jest poszukiwanie formuły Diecezjalnego Spotkania Młodych w Wiślicy, do którego zostaliśmy zaproszeni przez Diecezjalnego Duszpasterza Młodzieży i Diecezjalną Radę Młodych.

TEMAT 9: ROZEZNAWANIE I PODEJMOWANIE DECYZJI (NA PODST. Dz 1, 15-26)

We wspólnocie Światło Jordanu rozeznawanie dokonuje się zawsze w kontekście modlitwy. Jest to szczególnie wołanie do Ducha Świętego o Jego prowadzenie, światło i natchnienia. W zależności od znaczenia podejmowanej decyzji oraz obszaru życia wspólnoty, którego ta decyzja dotyczy, do rozeznawania są zaproszone różne osoby ze wspólnoty (najczęściej animatorzy). W sytuacjach najbardziej doniosłych rozeznanie odbywa się przy udziale wszystkich. 

Rozeznawanie ma swoje elementy i etapy. Należą do nich: bycie w łasce uświęcającej (wyrażone i doświadczone szczególnie przez pełne uczestnictwo w Eucharystii), wspomniana wyżej modlitwa, wsłuchiwanie się w słowo Boże, rozmowa i zbieranie informacji na temat poruszeń jakie mają rozeznający oraz ich własnych opinii, wreszcie rada animatorów, liderów i podjęcie decyzji wspólnie z kościelnym autorytetem w osobie duszpasterza.

TEMAT 10: FORMOWANIE SYNODALNOŚCI (na podst. Dz 15, 22-35)

Warto wskazać na to, że liderzy świeccy oraz rady (składające się z członków wspólnoty) mają współpracować z duszpasterzem, którego pieczy powierzona została dana grupa/wspólnota. Wprowadza to zdrową relację między pasterską władzą powierzoną odpowiedzialnemu duszpasterzowi, a współuczestnictwem w niej i współodpowiedzialnością za wspólnotę każdego, kto do niej należy. Dzięki temu członkowie grupy/wspólnoty mają wpływ na jej życie: wspierają duszpasterza w dynamizowaniu życia wspólnotowego swoją radą i zaangażowaniem. To właśnie przez odniesienie do duszpasterza wspólnota zachowuje w pełni kościelny charakter. Duszpasterz bowiem (prezbiter) ma mandat biskupa do wykonywania czynności wynikających ze święceń (posługa uświęcania - liturgia i sakramenty), nauczania (posługa słowa) i rządzenia - odpowiedzialności (pasterskiej władzy rozumianej w kategoriach diakonii).

TEMAT 10: FORMOWANIE SYNODALNOŚCI (NA PODST. Dz 15, 22-35)

Formacja przychodzi przez samo życie we wspólnocie wiary, szczególnie przez to, co wyraźnie odróżnia ją od życia innych wspólnot (do których z natury, konieczności czy wyboru należymy). Tymi specyficznymi dla wspólnoty wiary cechami są zatem te elementy, które kształtują nas na podobieństwo Chrystusa i przepajają Jego Duchem. Należą do nich: sakramenty, rozważanie słowa Bożego, rekolekcje, seminaria, warsztaty, spotkania wspólnoty o charakterze modlitewnym i katechetycznym, itp. Dają one okazję do osobistego wzrostu w łasce i darach Ducha Świętego, do zmiany myślenia na chrześcijańskie, do spotkania, do wymiany doświadczeń i myśli, do umocnienia więzi wspólnotowych oraz współodpowiedzialności za wspólnotę.

Taki paradygmat życia i rozwoju we wspólnocie wiary sprawia, że „synodalność” przestaje być rozumiana jako kościelny zamiennik słowa „demokracja” i kojarzona wyłącznie z procedurami podejmowania decyzji i sprawowania władzy. Ukazany zostaje natomiast jej sens. Polega on na dojrzałym i podmiotowym udziale w życiu wspólnoty oraz współodpowiedzialności adekwatnej do pełnionej w niej roli.