Dzisiejsza katecheza wyjaśni kto może przyjąć sakrament chrztu oraz jak przejawia się w skutkach łaska związana z tym sakramentem.

1) Kto może przyjąć chrzest

Do przyjęcia chrztu jest dysponowana każda osoba nieochrzczona[1]. Ktoś może uznać, że powyższe stwierdzenie posiada istotną wadę: brak tam mowy o wierze. Katechizm Kościoła Katolickiego wyjaśnia, że „Chrzest jest sakramentem wiary. Wiara jednak potrzebuje wspólnoty wierzących. Każdy wierny może wierzyć jedynie w wierze Kościoła. Wiara wymagana do chrztu nie jest wiarą doskonałą i dojrzałą, ale zaczątkiem, który ma się rozwijać”[2]. Można się tutaj zastanowić: czy ma sens chrzest niemowląt, które są niezdolne do aktów moralnych, wolitywnych? O chrzcie dzieci będzie jeszcze mowa poniżej. W tym miejscu natomiast można stwierdzić tyle: nie ma granicy, czy poziomu dojrzałości, która określa czy ktoś jest zdolny do przyjęcia wiary czy nie. Także w przypadku chrztu dorosłych kondycja intelektualna, czy moralna mogą być różne, a jednak chrzest jest udzielany niezależnie od nich. Co więcej kondycja ta może się pogorszyć z biegiem czasu nawet u osoby, która jako dorosła, świadomie poprosiła o chrzest. Taka potencjalna możliwość nie jest jednak przeszkodą uniemożliwiająca przystąpienie do chrztu.

fot. AFP, radiovaticana.va

Katechizm Kościoła Katolickiego mówiąc o chrzcie dorosłych zwraca uwagę, że praktykuje się go tam, gdzie od niedawna głosi się Ewangelię[3]. Nauka Kościoła podkreśla także znaczenie katechumenatu, który „ma na celu umożliwienie im, w odpowiedzi na Bożą inicjatywę i w łączności ze wspólnotą eklezjalną, osiągnięcia dojrzałości w nawróceniu i wierze. Polega on na kształtowaniu całego życia chrześcijańskiego... przez które uczniowie łączą się z Chrystusem, swoim Nauczycielem. Należy więc katechumenów odpowiednio wprowadzać w tajemnicę zbawienia i praktykę obyczajów ewangelicznych, a przez święte obrzędy, spełniane w kolejnych odstępach czasu, wtajemniczać ich w życie wiary, liturgii i miłości Ludu Bożego" [4]. Warto tutaj zauważyć znaczenie wspólnoty Kościoła – to wyłączności z nią katechumen odpowiada na Boża inicjatywę, Boże zaproszenie do wiary, które otrzymał[5]. Podobnie wyglądać to ma w przypadku chrztu dzieci, które wiarę poznają w środowisku Kościoła domowego.

fot. niedziela.pl

Autorzy katechizmu zauważają, że „praktyka chrztu dzieci od niepamiętnych czasów należy do tradycji Kościoła; wyraźne jej świadectwa pochodzą z II wieku. Jest jednak bardzo możliwe, że od początku przepowiadania apostolskiego, gdy całe "domy" przyjmowały chrzest, chrzczono także dzieci”[6]. Potrzeba takiej praktyki wynika z faktu, że także dzieci dotknięte są przez rzeczywistość nazywaną przez nas „grzechem pierworodnym”. Co warto zauważyć, to właśnie w przypadku chrztu dzieci widać darmowość łaski, którą jest zbawienie[7].

2) Łaska chrztu

W katechizmie czytamy: „Widzialne elementy sakramentalnego obrzędu chrztu oznaczają różne jego skutki. Zanurzenie w wodzie mówi o symbolice śmierci i oczyszczenia, a także o odrodzeniu i odnowieniu. Dwoma najważniejszymi skutkami chrztu są oczyszczenie z grzechów i nowe narodzenie w Duchu Świętym”[8]. W dalszych punktach wymieniono w katechizmie następujące skutki chrztu:

- odpuszczenie grzechów: chrzest gładzi wszelkie grzechy oraz karę za nie, usuwa jego skutki (np. oddzielenie od Boga), ale nie usuwa „konsekwencji” (np.: cierpienia, choroby, śmierci, ułomności, takie jak słabości charakteru, czy skłonności do grzechu („zarzewia grzechu”)[9].

- „nowe stworzenie”: natura ludzka zostaje włączona w życie Boże (por. 2 P 1, 4); człowiek osiąga usprawiedliwienie (łaskę uświęcającą), cnoty teologalne (wiarę, nadzieję i miłość), dary Ducha Świętego, rozwija cnoty moralne. Innymi słowy chrzest rozpoczyna życie nadprzyrodzone człowieka[10]

- włączenie w Kościół: chrzest czyni nas członkami Mistycznego Ciała Chrystusa, czyli Kościoła[11]

- podstawa jedności z innymi chrześcijanami (niekatolikami)[12]

- niezatarte znamię duchowe: człowiek należy do Chrystusa niezależnie od swojej moralności – grzech nie niszczy tego duchowego charakteru (znamienia), choć może sprawić, że nie przyniesie ono owoców zbawienia; chrzcielna pieczęć umożliwia też i zobowiązuje do wypełniania kapłaństwa powszechnego; co więcej: owa „pieczęć Pana”, jeśli człowiek zachowa jej wierność będzie znakiem rozpoznawczym zbawionych w dzień odkupienia[13].

 ___________

[1] Por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 864.
[2] KKK 1253.
[3] Por. KKK 1247.
[4] KKK 1248.
[5] Por. tamże. O roli rodziców chrzestnych: KKK 1255.
[6] KKK 1252.
[7] Por. 1250.
[8] KKK 1262.
[9] Por. KKK 1263n.
[10] Por. KKK 1265n.
[11] Por. KKK 1267-1270.
[12] Por. KKK 1271.
[13] Por. KKK 1272-1274.