Czyż nie wiecie, że odrobina kwasu całe ciasto zakwasza?
Wyrzućcie więc stary kwas, abyście się stali nowym ciastem, jako że przaśni jesteście.
(1 Kor 5, 6-7)

W czasie Seminarium Odnowy Wiary bywa niekiedy wprowadzany temat spowiedzi generalnej. Nasze ostatnie katechezy mówiły o ludzkiej grzeszności, ale i nadziei, jaką mamy w Jezusie Chrystusie - Jedynym Zbawicielu człowieka. Wkrótce podejmiemy temat wiary i nawrócenia oraz zastanowimy się, co to znaczy „otworzyć drzwi Chrystusowi” i wpuścić Go do naszego życia jako Gospodarza. W drodze, którą wyznaczają powyższe punkty warto zadbać o dobrze przeżytą spowiedź, a jeśli trzeba, spowiedź generalną.

Czy spowiedź generalna jest konieczna?

Najkrócej mówiąc: tylko niekiedy tak. Jest ona konieczna w sytuacji, jeśli pojawiła się w naszym życiu spowiedź świętokradcza. Np. przed laty zatailiśmy jakiś grzech, a później nie wyspowiadaliśmy się z tego świętokradztwa. Z czasem sumienie przestało nam ten grzech wyrzucać - wyparliśmy tę sytuację z pamięci. Ale po latach wspomnienie o grzechu wróciło… Może nawet spowiadaliśmy się później wiele razy, ale nigdy z tego zatajonego grzechu, ani z faktu świętokradczej spowiedzi. 

Dalej jest ona konieczna szczególnie wtedy, nasze sumienie - pobudzone głoszeniem Ewangelii - odkrywa przed nami, że przez wiele lat nasze spowiedzi były niezwykle płytkie: czy to w aspekcie rachunku sumienia (był robiony „po łebkach”), czy żalu za grzechy lub postanowienia poprawy (liczyło się dla nas tylko wyznanie grzechu a nie skrucha i owoce nawrócenia w postaci zmiany życia), czy wreszcie przez brak zadośćuczynienia (szczególnie w przypadku nienaprawiania wielkich krzywd). Oczywiście pewne zaniedbania w tych aspektach się zdarzają, ale jeśli były poważne, długotrwałe, jeśli spowiadaliśmy się bez szczerego żalu i woli nawrócenia, spowiedź generalna wydaje się konieczna.

Bywa, że ten rodzaj spowiedzi choć nie jest konieczny, może być pożyteczny.

Dla ludzi, którzy co prawda regularnie dobrze się spowiadają, jednak stają w jakichś ważnych momentach swojego życia (ślub małżeński lub śluby zakonne, święcenia, generalne nawrócenie, przełomowe rekolekcje). 

Seminarium Odnowy Wiary może być takim istotnym etapem życia, szczególnie jeśli przeżywamy je po raz pierwszy. Zapoznając się z informacjami, które tutaj zamieszczamy możesz nabrać przekonania, że taki krok, choć nie jest konieczny (bo spowiadałeś się dobrze i regularnie), to jednak może być pożyteczny, aby rozpocząć nowy etap życia w oparciu o dojrzałą decyzję zaufania Bogu.

Przy okazji można dodać, że spowiedzi przygotowującej nas do śmierci można by nadać charakter spowiedzi generalnej.

Czy spowiedź generalna może być szkodliwa? Szkodliwe mogą być motywacje, które do niej prowadzą. Należy się wtedy od tak przeżywanej spowiedzi powstrzymać.

Zasadniczo w takim wypadku na prawdę może chodzić o niezdrową praktykę powtarzania spowiedzi generalnej w stosunkowo krótkich okresach czasu, co kilka lat lub nawet co rok. Jeśli ktoś szuka spowiedzi generalnej z taką częstotliwością, to prawdopodobnie źle rozumie jej znaczenie lub jest skrupulantem. Warto wtedy porozmawiać o tym z księdzem, aby nam tę kwestię wyjaśnił (poza konfesjonałem, który jest miejscem, gdzie kapłan czeka na potrzebujacych spowiedzi!). W przypadkach, gdy ktoś z uporem dąży do spowiedzi generalnej mimo wyjaśnień ze strony duchownego i bez uzasadnionej przyczyny, można mówić wręcz patologii duchowości. 

Aby dotychczas podane informacje zrozumieć lepiej warto wysłuchać krótkiej katechezy o. Szustaka OP.

Jeśli naprawdę potrzebujesz spowiedzi generalnej, to czytaj dalej!

Spowiedź generalna obejmuje całe życie (lub okres od ostatniej spowiedzi generalnej, jeśli już taką odprawialiśmy, pamiętajmy wszak o powyższych ostrzeżeniach nt. częstotliwości). Należy się w niej skupić na głównych aspektach swojego życia duchowego: rozwoju lub degeneracji swojej wiary, sposobie w jaki przeżywaliśmy poszczególne etapy swojego życia. Należy poświęcić wiele uwagi stanowi w jakim żyjemy (małżeństwo, kapłaństwo, życie zakonne, samotność; jak się przygotowywaliśmy np. do małżeństwa sakramentalnego).

Każdy z nas posiada pewne wady moralne, a więc stałą skłonność do popełniania grzechów w takiej czy innej dziedzinie życia. Zwykle oprócz różnych grzechów, które pojawiają się akcydentalnie (jednorazowo, rzadko, okazjonalnie) obciążają nasze sumienie takie, w które popadamy notorycznie. W spowiedzi generalnej należałoby o nich powiedzieć, wskazując też na to, czy wada się pogłębia, czy raczej można zauważyć tendencję do jej zaniku. Dobrze jest też wspomnieć o wszelkich grzechach ciężkich, które pojawiły się w kontekście różnych węzłowych momentów w naszym życiu (np. konkubinat przed zawarciem sakramentalnego małżeństwa).

Jak wspomnieliśmy, bezwzględnie koniecznym elementem spowiedzi generalnej jest także wyznanie grzechów z przeszłości, które zatailiśmy oraz świętokradczych spowiedzi. Można tu także wrócić do tych spraw, które zostały wyznane i odpuszczone, ale w jakiś sposób ciągle nam ciążą. Należy poszukać powodów takiego stanu rzeczy, ponieważ problemem nie jest odpuszczony już przecież grzech, ale to dlaczego ciągle ta konkretna sprawa do nas wraca.

W spowiedzi generalnej można i trzeba poruszyć też kwestie grzesznych zniewoleń. To każdego rodzaju uzależnienie (nie tylko od używek) – grzech, który pęta/pętał naszą wolę, wpływając jeszcze silniej na nasze postępowanie niż wady, o których wspomnieliśmy wcześniej. Chodzi szczególnie o grzechy, co do których żywiliśmy upodobanie, z którymi nie mieliśmy chęci zrywać. 

Kolejna kwestia: uczynki, które sprzeciwiały się woli Bożej, ale ściśle rzecz biorąc nie były grzechami. O co chodzi? Mimo kształtowania sumienia przez chrześcijańskie wychowanie, katechezę, przez kazania katechizmowe, czy nauki rekolekcyjne, mogliśmy nie wiedzieć, czy coś jest grzechem, lub nie być pewni zła moralnego tkwiącego w takiej czy innej rzeczywistości. Żeby zgrzeszyć w sposób ciężki trzeba:

1. mieć świadomość, że coś jest grzechem (nawet jeśli subiektywnie jawi się nam on jako dobro, ale jednak wiemy, że w świetle obiektywnej nauki chrześcijańskiej jest grzechem) oraz
2. pełną wolność decyzji w wybraniu tego zła (sami ten grzech wybieramy, nikt nas nie zmusza)
3. a dokonane zło musi być poważne (grzeszna decyzja wywołuje znaczące skutki w życiu duchowym).

W tym miejscu chodzi nam szczególnie o sytuacje, w których nie mieliśmy świadomości, że wykraczamy przeciwko prawu Bożemu (pkt.1), ale jednak tego dokonaliśmy. Ściśle rzecz biorąc nasza wina nie jest ciężka, bo uczynek ten nie był świadomy. Stał się jednak faktem i wszedł w historię ludzką (naszą osobistą i ogólną też). A zatem wprowadził nieład  (brak porządku=dobra). Czasami takie sytuacje trwają bardzo długo. Czasami towarzyszy im zawiniona niewiedza: celowo nie sprawdzamy pewnych informacji, nie poszukujemy wyjaśnień, aby nie zostać przekonać się o moralnym złu danej kwestii. W spowiedzi generalnej warto wyznać tego typu rzeczy.

O przygotowaniu do spowiedzi generalnej i jej przebiegu warto posłuchać nauczania, które znajdziecie poniżej (do 14m25s - dalej informacje głównie dla spowiedników):

Spowiedź generalna jest dobrą okazją do wybaczenia tym, którzy nas zranili i poproszenia Pana Boga o uzdrowienie wewnętrzne, szczególnie w kontekście zranień z dzieciństwa. Zadośćuczynienie po takiej spowiedzi powinno być okazją do szukania pojednania.

W kwestii zranień i o spowiedzi generalnej mówi ten film:

Praktyczne wskazówki:

1. Zrób bardzo wnikliwy, rzetelny rachunek sumienia. Warto poszukać pytań do takiego rachunku w literaturze, czy na stronach internetowych. Możesz też przeczytać fragment Katechizmu Kościoła Katolickiego, w którym omówione są kolejne przykazania Boże (punkty 2052-2557). Uwaga! W najbliższych dniach takze na naszej stronie pojawi się propozycja takiego rachunku sumienia!

KKK o grzechach przeciwko miłości Boga (przykazania I-III)

http://www.katechizm.opoka.org.pl/rkkkIII-2-1.htm

KKK o grzechach przeciwko miłości bliźniego (przykazania IV-V)

http://www.katechizm.opoka.org.pl/rkkkIII-2-2.htm

2) Umów się z kapłanem na przeprowadzenie spowiedzi generalnej lub udaj się do kościoła, gdzie trwa całodzienna spowiedź (na taki rodzaj sakramentu pokuty potrzeba czasu).

3) Wyznając grzechy zacznij od grzechów popełnionych od ostatniej spowiedzi, a następnie przejdź do wyznania dotyczącego podsumowania całego swojego życia.