Katechizm Kościoła Katolickiego podaje naukę na temat cierpienia, którą można streścić w następujący sposób: choroba jako pewna kryzysowa sytuacja w życiu człowieka, może okazać się dla niego sytuacją duchowej przegranej lub wzrostu (por. KKK 1501). Pewną ambiwalencję widać także w podejściu do choroby Jezusa: z jednej strony uzdrawia  chorych i posyła swoich uczniów by także posługiwali charyzmatem uzdrowienia (por. Mt 8, 17; Mk 6, 12-13). Z drugiej strony wzywa swoich uczniów do niesienia własnego krzyża (Mt 10,38). Widać w tym, że celem nadrzędnym jest zbawienie człowieka, którego znakiem jest uzdrowienie, a drogą – niesienie krzyża tak jak Jezus.

W Katechizmie czytamy: „Kościół w czasach apostolskich zna jednak specjalny obrzęd przeznaczony dla chorych. Mówi o tym św. Jakub: "Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone" (Jk 5, 14-15). Tradycja uznała w tym obrzędzie jeden z siedmiu sakramentów Kościoła. Kościół wierzy i wyznaje, że wśród siedmiu sakramentów istnieje jeden specjalnie przeznaczony do umocnienia osób dotkniętych chorobą - namaszczenie chorych: Święte namaszczenie chorych zostało ustanowione przez Pana naszego Jezusa Chrystusa jako prawdziwy i właściwy sakrament Nowego Testamentu, o którym wspomina św. Marek , lecz poleca go wiernym i ogłasza Jakub Apostoł i brat Pana” (KKK 1510-1511).

Aktualnie o czym przypomina się w Katechizmie w obrządku rzymskim: „Sakramentu namaszczenia chorych udziela się chorym, namaszczając ich na czole i dłoniach olejem z oliwek lub stosownie do okoliczności innym olejem roślinnym, należycie poświęconym, wymawiając tylko jeden raz następujące słowa: "Przez to święte namaszczenie niech Pan w swoim nieskończonym miłosierdziu wspomoże ciebie łaską Ducha Świętego. Pan, który odpuszcza ci grzechy, niech cię wybawi i łaskawie podźwignie" (KKK 1513)

Kiedy należy przyjąć sakrament namaszczenia chorych? Po pierwsze trzeba pamiętać, że „namaszczenie chorych nie jest sakramentem przeznaczonym tylko dla tych, którzy znajdują się w ostatecznym niebezpieczeństwie utraty życia. Odpowiednia zatem pora na przyjęcie tego sakramentu jest już wówczas, gdy wiernym zaczyna grozić niebezpieczeństwo śmierci z powodu choroby lub starości” (KKK 1514). Co więcej, „jeśli chory, który został namaszczony, odzyskał zdrowie, w przypadku nowej ciężkiej choroby może ponownie przyjąć ten sakrament. W ciągu tej samej choroby namaszczenie chorych może być udzielone powtórnie, jeśli choroba się pogłębia. Jest rzeczą stosowną przyjąć sakrament namaszczenia chorych przed trudną operacją. Odnosi się to także do osób starszych, u których pogłębia się słabość” (KKK 1515). Warto pamiętać, że sakramentu tego można udzielać przygotowującym się do operacji jeśli jej przyczyną jest niebezpieczna choroba (por. Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 2007, str.19).

Jak wynika z przywołanego wcześniej fragmentu Listu św. Jakuba, udzielać tego sakramentu mogą tylko kapłani: biskupi i prezbiterzy. Szafarze celebrują go w milczeniu wkładając ręce na głowę chorego i modlą się nad chorymi w wierze Kościoła, a następnie namaszczają chorego olejem poświęconym jeśli to możliwe przez biskupa (por. KKK 1519).

Jakie łaski otrzymuje chory w czasie tego sakramentu?

- zjednoczenie chorego z męką Chrystusa dla jego własnego dobra oraz dla dobra całego Kościoła;

- umocnienie, pokój i odwaga, by przyjmować po chrześcijańsku cierpienia choroby lub starości;

- przebaczenie grzechów, jeśli chory nie mógł go otrzymać przez sakrament pokuty (jeśli to możliwe należy wcześniej udzielić sakramentu pokuty);

- powrót do zdrowia, jeśli to służy dobru duchowemu;

- przygotowanie na przejście do życia wiecznego.

P.S. Czym jest Wiatyk?

Wiatyk to sakramentalne „wyprawienie w drogę” przez bramę śmierci („via” – droga). W  Katechizmie czytamy: „Tym, którzy kończą swoje ziemskie życie, Kościół poza namaszczeniem z chorych ofiaruje Eucharystię jako wiatyk. Przyjęcie Komunii Ciała i Krwi Chrystusa w chwili przejścia do Ojca ma szczególne znaczenie i wagę. Zgodnie ze słowami Pana Eucharystia jest zaczątkiem życia wiecznego i mocy zmartwychwstania: Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym (J 6, 54). Jako sakrament Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał, jest ona sakramentem przejścia ze śmierci do życia, przejścia z tego świata do Ojca. Podobnie jak sakramenty chrztu, bierzmowania i Eucharystii konstytuują jedność nazywaną sakramentami wtajemniczenia chrześcijańskiego, tak można powiedzieć, że pokuta, namaszczenie chorych i Eucharystia jako wiatyk, gdy życie chrześcijańskie osiąga swój kres, są sakramentami, które przygotowują do Ojczyzny, lub sakramentami, które stanowią zakończenie ziemskiej pielgrzymki” (KKK 1524-1525).